سەرەتا/ لەبارەی دابڕان/ پەیوەندی/

ئەبوبەکر بەغدادی

28/09/2021


 

بەغدادی ناوی تەواوی ئیبراهیم عەواد ئیبراهیم عەبدولموئمین عەلی ئەلبەدری ناسراو بە"ئەبو دوعا"یە، والی‌و ئەمیری دەوڵەتی ئیسلامی لەعێراق‌و شام،

دوای ئەوەی گرووپە جیهادییە سەلەفییەكەی بۆ یەكەمین جار لەمێژووی گرووپەكاندا بەتایبەت لەعێراق‌و سوریا دەستی بەسەر ئەو رووبەرە زۆرەی خاك گرت‌و دەوڵەتێكی لەنێوان عێراق‌و سوریا داتاشی دوای ئەوەی بانگەشەی نەهێشتنی سنوورەكان‌و تێكشاندنی سایكس پیكۆی كرد ئێستا ئەو پیاوە یەكێكە لەترسناكترین كەسەكانی جیهان‌و بەهۆی ئەو خوێنە زۆرەی لەسەر دەستی ئەو رێژرا ناوبانگی كیشوەرەكانیشی بڕیوەو بۆ دەزگا هەواڵگرییەكانی جیهان ئەو نێچیرەیە، كە گرتنی تیرۆر لاواز دەكات.

 

ئیبراهیم عەواد ئیبراهیم عەبدولموئمین عەلی ئەلبەدری لە 28ی حوزیرانی ساڵی 1971 لەشاری سامەڕا، كە شارێكی بچووكە لەسەر كەناری رۆژهەڵاتی رووباری دیجلە (125 كیلۆمەتر باكووری بەغدا) لەدایك بووە، ئەوانەی لەمنداڵییەوە، یان دراوسێ، یان نزیكی ئەو بوون دەڵێن كەسێكی كەم دوو، داخراو، بێدەنگ‌و هێمن بووە، هەمیشە بەبێ هۆ قسەی نەكردووە، دەنگیشی كەم بیستراوە، تێكەڵی ئەوانی دیكە نابێت تەنیا لەكاتی یاریكردنی تۆپی پێ نەبێت، كە بەلای ئەوەوە یارییە خۆشترینەكەیە، كە لەترۆپكی حەزەكانییەوەیەتی، ئەو حەزەشی لەناو زیندانی ئەمریكییەكانیشدا پاش گرتنی لەدوای رووخانی رژێمەكەی سەدام حوسێن لەساڵی 2003 بەجێگەیاندووە، بۆیە ئاشناكانی دەڵێن بەهۆی زۆر یاریكردن‌و حەزی بۆ تۆپە رەش‌و سپییەكە، بەغدادی بە"مارادۆنا" ناوی دەركردووە.

 

ئەوەی سەیرە لەبەغدادی ئەو پیاوە لەمنداڵی‌و گەنجێتییدا كەسێكی هێمن‌و بێدەنگ دەركەوتووە، كەچی زۆرترین كوشتن لەعێراق‌و سوریا لەسەر دەستی ئەم پیاوەیە بەلانیكەم لەماوەی پێنج ساڵی رابردوودا، منداڵی بەغدادی پڕە لەخوێندن لەشوێنە ئایینییەكانی سامەڕا، یان مزگەوتەكەی نزیك لەماڵییان، هەروەها زۆریش گوێی بۆ وتارو وەعزەكانی زانایانی ئایینیی هەڵدەخست، ئەوەیشی هاوكاری ئەم ئاكارەی بووە باوكی بووە، كە پیاوێكی پەیوەست بەئایین‌و سرووتەكانی بووەو زۆر جار قورئانی بەمنداڵانی گەڕەك خوێندووەو فێری شەریعەتی ئیسلامی كردوون.

 

بەغدادی، كە لەتەمەنی 18 ساڵیدا چووەتە بەغداو لەگەڕەكی تۆپچی نیشتەجێبوون، لەبنەماڵەیەكی ئاست مامناوەند گەورە بووەو بەزۆرینەی سەرقاڵی كشتوكاڵ كردنبوون، بەدرێژایی خوێندنی یەك ساڵ دەرنەچووی هەیە، بەشێك لەكەسە نزیكەكانی لەگەڵ رژێمەكەی سەدام حوسێن خزمەتیان كردووەو برایەكی لەشەڕی هەشت ساڵەی عێراق ئێراندا كوژراوە، خۆشی خزمەتی سەربازیی نەكردووەو پشكنینە پزیشكییەكان دەریانخستووە بەهۆی ئەوەیە، كە چاوی كزەو بەتەواوەتی نابینێت.

 

ئەو زانكۆیی سەدام حوسێن بەدیاریكراوی بۆ سەلەفییەكانی دروستكرد بۆ ئەوی بەردەوامبن لەملكەچكردنی خەڵك بۆی بەبیانووی جیاواز ئەبو بەغدادیشی پێگەیاند، بەغدادی لەسەردەمی رژێمی سەدام حوسێندا ئیمامی مزگەوتی ئەحمەدی كوڕی حەنبەل بووە لەسامەرا، بووە بەئیمام‌و وتاربێژی مزگەوتی ئەلكوبێسی لەناوچەی تۆپچی لەبەغدا، هەروەها ئیمام‌و وتاربێژی یەكێك لەمزگەوتەكانی فەللوجە لە 2003، دكتۆرای لەزانستە ئیسلامییەكان هەیەو مامۆستای زانكۆ بووە لەزانكۆی تكریت.

 

بەغدادی لەساڵی 2003 ژنی یەكەمی لەبنەماڵەیەك لەشاری فەللوجەی سەر بەپارێزگای ئەنبار هێناوەو ئەوەیش دەوترێت گوایە لەئاهەنگی گواستنەوەدا بەسەماكردنی هەندێك لەئامادەبووانی ئاهەنگەكە توڕە بووەو داوای كردووە زوو رابگیرێت، دەشڵێن بەغدادی ئارەزوویەكی سەرسەختی كاتژمێری رۆلكس بووە، هەر بۆیە لەڕۆژی یەكەم دەركەوتنی ئاشكرای لەپاش كۆنترۆڵكردنی موسڵ ئەو كاتژمێرەی لەدەست بوو. لەدوای رووخانی رژێمی سەدام حوسێن لەساڵی 2003 بەغدادی رۆڵی بینیوە لەدروستكردنی سوپای ئەهلی سوننەو جەماعەت‌و لەشوباتی 2004 ئەبوبەكر بەغدادی دەستگیردەكرێت‌و بە"زیندانی مەدەنی" پۆڵێنكراوەو دوای چەند مانگێك ئازاد دەكرێت، شاهێدحاڵ‌و كەسە نزیكەكانی دەڵێن لەزیندانیشدا هەوڵی خۆدەرخستن وەكو كارێزما داوەو هەر زوو توانی رۆژانی هەینی وتار بۆ زیندانییەكان پێشكەشبكات‌و لەوێش لەكاتی پشووەكاندا یاریی تۆپی پێی كردووە، زیندانیكردنیشی بووەتە هۆكاری ناسینی دەیان توندڕەوی سوننە مەزهەب، كە دواتر بەشێكیان بوون بەسەركردەی دەوڵەتی ئیسلامی لەعێراق‌و شام‌و ئاسانكارییان بۆ بەغدادی كردووە تا ئامانجەكانی بپێكێت.

 

لەگەڵ ئەوانەشدا ئەوانەی لەو گرتووخانەیەی بەغدادی تێیدا زیندانی كراوە بوون دەڵێن كەسێك بووە لەزۆرینەی پشێوییەكاندا دەستی هەبووەو دوا ساتەكانی ئازادكردنیشیدا بەئەمریكییەكانی گرتووخانەكەی گوتووە "لەنیویۆرك دەتانبینمەوە"، دوای زیاتر لە 8 ساڵ ئینجا ئەمریكییەكان دركیان بەوە كرد، كە ئەو سێ وشەیە چی واتایەكی هەیەو بەغدادی چی یاخییەكی گەورە بووە. بەغدادی پاش چەندین ساڵ لەزیندانی لەساڵی 2009 لەڕیزەكانی قاعیدە شەڕی كردووەو بەرپرسی چالاكییەكانی بووە لەعێراق بەسەركردایەتی زەرقاوی‌و دواتریش لەژێر سەركردایەتی ئەبو عومەری بەغدادی‌و لەساڵی 2010 بەسەركردەكەی قاعیدە، كە ناوەكەی بۆ دەوڵەتی ئیسلامی عێراق ناوی گۆڕا دیاریكراوە، لەچواری تشرینی یەكەم 2011ەوە ئەمریكا بەتیرۆریستێكی جیهانی دەناسێنێت. بەغدادی لەدوای رووداوەكانی سوریا ئەبو محەمەدی جۆلانی بۆ سوریا ناردووە تا لەوێ بەرەی نوسرە، كە درێژكراوی قاعیدە بوو دابمەزرێنێت‌و دواتر لەنۆی نیسانی 2011 ئەبوبەكر بەغدادی پەیامێكی دەنگی بڵاوكردەوەو تێیدا رایگەیاند بەرەی نوسرە درێژكراوەی دەوڵەتی ئیسلامی عێراقەو ناوی بەرەی نوسرەو دەوڵەتی ئیسلامی عێراق لەژێر یەك ناو یەكخست بەناوی دەوڵەتی ئیسلامی لەعێراق‌و شام.

 

لە 29ی حوزەیرانی 2014 وتەبێژ بەناوی دەوڵەتی ئیسلامی لەعێراق‌و شام پەیامێكی دەنگی بڵاوكردەوەو رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی لەعێراق‌و شام هەڵوەشاندەوەو رایگەیاند تەنیا ناوی دەوڵەتی ئیسلامییەو ئەبو بەكر بەغدادی كراوەتە خەلیفەو ئیمامی مسوڵمانان. بەغدادی لەچواری تەمووز 2014 بۆ یەكەمین جار لەسەر مینبەری مزگەوتی گەورەی موسڵ لەڕێگەی ڤیدیۆیەكەوە دەركەوت پاش ئەوەی توانی شاری موسڵ‌و بەشێك لەخاكی عێراق كۆنترۆڵبكات.

نوێترین


کاریکاتێر

وێنەهەواڵ

© 2016 Dwryan.net. All Rights Reserved.